Cháy điện là một sự cố rất nguy hiểm khi sử dụng điện. Nó không chỉ làm hỏng các thiết bị điện mà còn gây hư hỏng tài sản, thậm chí liên quan đến tính mạng con người. Do đó, có thể giúp người tiêu dùng điện và giảm thiểu những tai nạn đáng tiếc xảy ra. Cùng Halana tìm hiểu kỹ nguyên nhân cháy nổ cầu chì và cách khắc phục nhé!
Nguyên nhân gây cháy nổ cầu chì
Cầu chì là một thiết bị điện để bảo vệ mạch điện. Tuy nhiên, nếu cầu chì máy phát điện bị quá nhiệt sẽ dễ bị đứt, gây cháy và nổ cầu chì. Cầu chì bị đứt có vai trò bảo vệ cuộn dây của toàn mạch, hoặc tốt nhất là hạn chế cháy nổ lớn cho hệ thống điện trong gia đình. Vì vậy, hầu hết các thiết bị điện ngày nay đều được trang bị cầu chì.
Nổ cầu chì thường có các dạng sau:
- Cầu chì bị xì ở giữa có thể do dòng điện quá tải.
- Dạng cầu chì ở cuối cuộn dây có thể do dòng điện lớn đi qua đột ngột làm đứt dây.
- Loại đường dây ở cả hai đầu cầu chỉ bị cháy và có thể do dòng điện khởi động quá mức chạy qua cầu chì.
Các thiết bị điện trong nhà nhiều lần bị cháy nổ cầu chì, các hình thức trên. Tình trạng này thường xuyên xảy ra và rất phổ biến, chủ yếu do các nguyên nhân sau:
- So với định mức cho phép, dòng điện qua cầu chì bị quá tải.
- Hiện tượng ngắn mạch tương đối dễ hiểu là hai đầu dây tiếp xúc với nhau. Thường thì ổ cắm bị chập 2 cực hoặc bóng đèn bị chập 2 cực.
- Hiệu suất điện quá cao gây quá tải và làm nổ cầu chì
- Khi sử dụng quá nhiều bếp điện hoặc các thiết bị cùng một lúc. Việc nổ cầu chì trong lò điện là điều không thể tránh khỏi.
Nguyên nhân gây cháy nổ cầu chì
Điều gì xảy ra khi cháy nổ cầu chì
Hầu hết các ngôi nhà được xây dựng sau năm 1965, cũng như những ngôi nhà cũ đã cập nhật các dịch vụ điện, đều có cầu dao điều khiển các mạch điện trong nhà của họ. Nhưng trong những ngôi nhà cũ chưa được cập nhật, các mạch điện được bảo vệ và điều khiển bằng cầu chì nằm trong hộp cầu chì trung tâm. Các thiết bị này có chức năng tương tự như bộ ngắt mạch để bảo vệ chống quá tải mạch và đoản mạch, nhưng thay vì đặt lại chúng khi chúng "hoạt động", bạn phải thay thế khi bị cháy nổ cầu chì.
Cấu tạo của cầu chì
Hai loại cầu chì khác nhau điều khiển mạch 120 vôn và mạch 240 vôn trong các hệ thống điện cũ. Đối với mạch 120 vôn, cầu chì là thiết bị vặn nhỏ bằng sứ vừa vặn với ổ cắm ren trong bảng cầu chì, giống như cách mà bóng đèn vặn vào ổ cắm đèn. Bên trong cầu chì, có một dải băng kim loại để tất cả dòng điện trên mạch chạy qua. Ruy-băng có kích thước phù hợp với máy đo dây mạch và nếu có quá nhiều dòng điện đi qua dải băng, nó sẽ tan chảy hoặc "thổi" và mạch sẽ chết. Mặt của cầu chì có một cửa sổ kính nhỏ qua đó bạn có thể nhìn thấy ruy băng kim loại, và khi cầu chì thổi, bạn sẽ thấy ruy băng kim loại chảy qua hoặc có một đám mây trong thủy tinh. Cầu chì vặn vít thường là cầu chì 15-amp hoặc 20-amp, hoặc đôi khi là 30-amp.
Cấu tạo của cầu chì
Đối với các mạch 240 vôn điều khiển các mạch thiết bị chính, chẳng hạn như máy điều hòa không khí hoặc phạm vi điện, cầu chì là các thiết bị hộp mực nhỏ phù hợp giữa các tiếp điểm kim loại, thường được lắp vào một khối cầu chì có thể được kéo ra từ bảng cầu chì để thay đổi cầu chì. Cầu chì hạ áp thường được sử dụng cho các mạch thiết bị 240 vôn có công suất 30, 40 hoặc 50 ampe.
Xem thêm: Sự Khác Nhau Giữa Cầu Chì Và Cầu Dao Tự Động
Kích thước cầu chì
Giống như cầu dao, cầu chì có kích thước phù hợp với thước đo của dây mạch. Điều này ngăn không cho các dây mạch hút nhiều điện hơn mức chúng có thể xử lý. Do đó, sử dụng đúng kích cỡ cầu chì là một tính năng an toàn quan trọng có thể ngăn ngừa hỏa hoạn do quá tải mạch.
* Đối với dây mạch 14 gauge hoặc lớn hơn, có thể chấp nhận cầu chì 15 amp.
* Đối với dây 12-gauge hoặc lớn hơn, có thể chấp nhận cầu chì 20 amp.
* Đối với dây 10 gauge hoặc lớn hơn, có thể chấp nhận cầu chì 30 amp.
Những câu chuyện kể về những người đã thay thế cầu chì bị cháy bằng một đồng xu đồng cắm vào ổ cắm cầu chì — một giải pháp khôi phục lại nguồn điện cho mạch điện nhưng cũng tạo ra nguy cơ hỏa hoạn ngay lập tức, vì không còn giới hạn về lượng điện được kéo qua các dây mạch khác với chính dây dẫn, cho đến khi nó bị cháy.
Loại cầu chì mới hơn được gọi là đế Edison có đế có hình dạng đặc biệt giúp ngăn không cho cầu chì có kích thước sai vào ổ cắm. Sau khi các đế được lắp vào ổ cắm cầu chì, chỉ những cầu chì có kích thước phù hợp mới có thể được lắp vào chúng. Nếu bảng cầu chì của bạn không có đế Edison, bạn nên lắp đặt chúng.
Điều gì xảy ra khi cháy nổ cầu chì
Có hai điều kiện có thể làm cháy nổ cầu chì. Đầu tiên, và phổ biến nhất, khi quá nhiều đèn hoặc thiết bị cắm điện lấy điện từ mạch điện, nó có thể làm quá tải công suất của cầu chì và làm chảy ruy-băng kim loại bên trong cầu chì. Kết quả là tất cả các đèn, ổ cắm và thiết bị được cung cấp bởi mạch điện sẽ chết đột ngột. Khi bạn kiểm tra cầu chì, bạn có thể sẽ nhận thấy rằng dải băng kim loại nằm phía sau cửa sổ kính bị chảy qua, hoặc bạn sẽ thấy sương mù hoặc mây trong cửa sổ, cho thấy dải băng đang tan chảy rất đột ngột.
Giải pháp tức thời ở đây là thay thế cầu chì bằng một chiếc có cùng kích thước. Tuy nhiên, về lâu dài, bạn sẽ cần phải di chuyển một số thiết bị cắm điện vào các mạch điện khác để tránh tình trạng quá tải và nổ cầu chì khác. Các thiết bị tỏa nhiệt (chẳng hạn như máy nướng bánh mì hoặc bàn là quần áo) hoặc những thiết bị có động cơ (chẳng hạn như máy hút bụi) đặc biệt dễ gây quá tải, vì công suất tiêu thụ của chúng khá lớn, đặc biệt là khi chúng mới khởi động.
Xem thêm: Hướng Dẫn Lắp Đặt Cầu Chì Đúng Cách
Một nguyên nhân khác gây ra hiện tượng nổ cầu chì xảy ra khi dây nóng ở đâu đó trong hệ thống chạm vào đường nối đất hoặc dây trung tính. Đây là hiện tượng được gọi là đoản mạch và nó thường xảy ra do kết nối dây lỏng lẻo, dây bị hỏng ở đâu đó dọc theo mạch hoặc sự cố dây bên trong trong một số thiết bị được cắm vào mạch. Ví dụ, một đèn sai dây có thể gây ra đoản mạch và cháy nổ cầu chì nếu nó được cắm vào ổ cắm.
Hoặc dây điện bị gặm nhấm trong tường có thể làm dây nóng chạm vào đường nối đất hoặc dây trung tính. Triệu chứng ngay lập tức cũng giống như đối với quá tải - dải băng kim loại bên trong cầu chì bị cháy và tất cả các đèn và đồ đạc dọc theo mạch điện bị chết. Nhưng trong trường hợp đoản mạch, chỉ cần thay thế cầu chì sẽ có thể làm cháy cầu chì mới ngay lập tức — trừ khi lỗi ngắn mạch đã được khắc phục.
Cầu chì bị cháy nổ
Việc chẩn đoán vị trí đoản mạch có thể cần sự kiên nhẫn. Do nhiều trường hợp đoản mạch xảy ra ở các bóng đèn hoặc thiết bị đang cắm điện, hãy bắt đầu bằng cách rút phích cắm của mọi bóng đèn và thiết bị, sau đó thay cầu chì đã cháy. Nếu cầu chì mới bị giữ, có khả năng sự cố dây điện là ở một trong những bóng đèn hoặc thiết bị mà bạn đã rút phích cắm.
Nếu không, thì vấn đề tồn tại ở đâu đó trong chính hệ thống dây điện của mạch. Bạn có thể kiểm tra trực quan từng ổ cắm, công tắc tường và đèn chiếu sáng để tìm các kết nối lỏng lẻo, nhưng rất có thể bạn sẽ cần gọi thợ điện chuyên nghiệp để xác định vị trí và khắc phục sự cố.
Xem thêm: Tìm Hiểu Về Cầu Chì Hạ Thế Là Gì?
Hotline : 