Tìm hiểu về khởi động từ và nguyên lý hoạt động của chúng

Các thiết bị điện ngày nay đang dần được sử dụng một cách phổ biến rộng rãi, chính vì thế mà vấn đề an toàn khi sử dựng các loại thiết bị này càng được nâng cao hơn bao giờ hết. Khởi động từ (Contactor) là một thiết bị không thể thiếu giúp bảo vệ và đảm bảo an toàn cho hệ thống mạch điện trong hộ gia đình cũng như trong các nhà máy sản xuất.

Khởi động từ là gì?

Khởi động từ hay còn được gọi với cái tên là Công tắt tơ (Contactor), là một thiết bị điện dùng để đóng - ngắt mạch điện cũng như bảo vệ cho toàn bộ hệ thống điện. Có thể xem nó là một loại rơ le đặc biệt. Tuy nhiên, sự khác biệt cơ bản giữa rơ le và khởi động từ là khởi động từ được sử dụng trong các ứng dụng có khả năng mang dòng điện cao hơn thay vì được sử dụng cho các ứng dụng dòng điện thấp hơn như rơ-le. Nhờ có Khởi động từ mà việc điều khiển các thiết bị như động cơ, tụ bù, hệ thống chiếu sáng,… trở nên dễ dàng hơn.

Khởi động từ hay còn được gọi là công tắt tơ

Thành phần cấu tạo của Khởi động từ

Nam châm điện

Đây là thành phần quan trọng nhất của khởi động từ được hình thành từ một cuộn dây được quấn trên lõi điện từ và hoạt động như một nam châm điện. Gồm hai phần chính, một phần là phần cố định và phần thứ hai là phần có thể di chuyển được. Hai phần này được kết nối với nhau bởi một lò xo.

Hệ thống tiếp điểm

1. Đây là một thành phần quan trọng không kém trong khởi động từ. Hệ thống tiếp điểm giữ vai trò thực hiện các nhiệm vụ của khởi động từ. Có nhiều loại tiếp điểm khác nhau trong công tắc tơ, cụ thể là tiếp điểm lò xo, tiếp điểm phụ và tiếp điểm nguồn. Mỗi loại liên hệ có một vai trò riêng. Vật liệu được sử dụng cho các tiếp điểm có khả năng chống hồ quang ổn định và khả năng chống hàn cao. Các vật liệu này phải chịu được ứng suất cơ học, xói mòn và hồ quang. Điện trở của vật liệu này càng thấp càng tốt vì dòng điện đầy tải sẽ đi qua các tiếp điểm.

Hệ thống dập hồ quang

1. Trong quá trình chuyển mạch, hệ thống dập hồ quang giúp tránh trường hợp các tiếp điểm bị cháy và bào mòn.

Các thành phần có trong khởi động từ

Phân loại khởi động từ

Tùy theo nhiều yếu tố màu khởi động từ được phân theo nhiều loại khác nhau, sau đây là những cách phân phổ biến nhất:

1. Phân loại theo cấu tạo: tùy vào cấu tạo của contactor mà được chia thành khởi động từ đơn, khởi động từ kép, khởi động từ đảo chiều, khởi động từ tụ bù (contactor tụ bù),...
2. Phân loại theo số cực: gồm 4 loại chính là contactor 1 pha (1 cực), contactor 2 pha (2 cực), contactor 3 pha (3 cực) và contactor 4 pha (4 cực). Ở thị trường hiện này, khởi động từ 3 pha là được sử dụng nhiều và rộng rãi nhất.
3. Phân loại theo cấp điện áp: khởi động từ cấp điện áp trung thế và khởi động từ cấp điện áp hạ thế là hai loại phổ biến nhất trong thị trường hiện nay.
4. Phân loại theo dòng điện định mức: sản phẩm được phân ra theo mức độ dòng điện giao động từ 9A đến 800A.
5. Phân loại theo kết cấu bảo vệ chống các tác động bởi môi trường xung quanh: hở, bảo vệ, chống bụi, nước nổ…

Cơ chế hoạt động của Khởi động từ

Khởi động từ được hoạt động theo cơ chế như sau:

– Khi được cung cấp điện áp: Sau khi nhấn nút khởi động, điện áp sẽ được cung cấp trong cuộn dây. Khi địện chạy trong cuộn dây, lõi thép sẽ được hút, di chuyển di động và mạch từ trong contactor sẽ dần khép kín lại. Mạch từ làm đóng cả tiếp điểm chính và tiếp điểm phụ. Việc này chỉ đòi hỏi bạn thao tác nhấn 1 lần đầu tiên mà không cần phải giữ nút khởi động liên tục

– Khi nhấn nút dừng: một khi nhấn nút dừng, lập tức khởi động từ sẽ được ngắt điện ngay tức thì, lúc này lò xo nén sẽ tạo nên một lực tác động đến phần lõi di động làm phần lõi trở về được vị trí ban đầu của nó. Các tiếp điểm lúc này đều trở về trạng thái thường hở. Một khi động cơ đã được ngắt, các hoạt động được dừng ngay tức khắc.

– Khi động cơ quá tải: Khi sự cố xảy ra, nhờ tác động của các rơ-le nhiệt mà mạch điện trong cuộn dây sẽ tự động ngắt, dẫn đến ngắt khởi động từ và động cơ điện ngừng hoạt động theo.

Với những contactor Chint hay contactor LS, cơ chế hoạt động sẽ mượt mà hơn đem lại nhiều công dụng hơn cho mọi người.

Sơ đồ tổng quan cơ chế hoạt động của khởi động từ

Những ký hiệu cơ bản của Khởi động từ

Với mỗi khu vực và những quốc gia khác nhau, sẽ có những bộ ký hiệu riêng về Khởi động từ khác nhau. Những ký hiệu cơ bản dễ bắt gặp nhất thường là kí hiệu cho cuộn dây, cho tiếp điểm thường đóng, cho tiếp điểm thường mở. Dưới đây là những ký hiệu đến từ 3 tiêu chuẩn đến của Châu Âu, Mỹ và Liên Xô mà các bạn nên biết

Ký hiệu cơ bản về khởi động từ ở 3 khu vực Châu Âu, Mỹ, Liên Xô

Những ưu điểm của khởi động từ

– Các tiếp điểm có độ bền tốt và sức chịu mài mòn cao.

– Khả năng đóng cắt cao.

– Thao tác đóng cắt mạch điện được thực hiện một cách nhanh chóng.

– Mức tiêu thụ công suất được tạo ra ít nhất.

Ứng dụng của khởi động từ

1. Điều khiển ánh sáng: Khởi động từ thường được sử dụng để điều khiển trung tâm các hệ thống lắp đặt chiếu sáng lớn, chẳng hạn như tòa nhà văn phòng hoặc tòa nhà bán lẻ. Để giảm tiêu thụ điện năng trong các cuộn dây khởi động nguồn.
2. Bộ khởi động động cơ điện: Khởi động nguồn có thể được sử dụng như một bộ khởi động từ tính. Khởi động nguồn là một thiết bị được thiết kế để cung cấp năng lượng cho động cơ điện. Nó bao gồm công tắc tơ như một thành phần thiết yếu, đồng thời cung cấp khả năng bảo vệ ngắt điện, điện áp thấp và quá tải.
3. Ngoài ra chúng ta còn sử dụng khởi động nguồn để bật tắt các thiết bị điện nặng và cao thế như động cơ, quạt, máy bơm, v.v.

Khởi động rừ được ứng dụng rộng rãi trong đời sống hằng ngày

Kết luận

Hy vọng sau những thông tin hữu ích chúng tôi đã cung cấp, bạn sẽ hiểu hơn về Khởi động từ. Hi vọng các thông tin từ Ei industrial sẽ bổ ích với bạn.

Mọi chi tiết vui lòng liên hệ:

1. (028) 3535 1323
2. info@eiindustrial.com
3. eiindustrial.com
4. A01-06 Hoàng Anh River View, 37 Nguyễn Văn Hưởng, Thảo Điền, Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh 700000