Polyester là một loại vật liệu hiện không còn xa lạ đối với người tiêu dùng, xuất hiện phổ biến trong đời sống hàng ngày. Bạn có thể dễ dàng bắt gặp được nó trong các sản phẩm quần áo, đồ nội thất hay đồ chăn ga gối đệm. Vậy polyester là gì và tại sao loại chất liệu này lại được sử dụng nhiều và phổ biến? Bài viết sẽ giúp cho các bạn giải đáp được thắc mắc này.
Khái Niệm Về Polyester
Polyester hay còn gọi là poly có tên đầy đủ là polyetylen terephthalate (PET). Polyester là tên gọi chung của tất cả các loại vải được ltạo ra từ sợi tổng hợp polyester. Thành phần chính của các sợi polyester là ethylene. Nếu các loại vải truyền thống như vải lanh làm từ cây lanh, vải lụa tơ tằm làm từ con tằmu hay vải cotton và vải xô làm từ sợi bông, thì nguồn gốc thành phần chính của vải sợi polyester là từ dầu mỏ, than đá, không khí và nước. Có 4 loại sợi polyester cơ bản đó chính là: filament, xơ, sợi thô và fiberfill.
Hiện nay, ở trên thị trường vải sợi tổng hợp, polyester là vật liệu nhựa được sản xuất đứng thứ 3 thị trường với thị phần là 18%. Hai loại vải tổng hợp dẫn đầu là polyetylen (33%) và polypropylen (20%).
Vải tổng hợp polyester được sử dụng nhiều trong thời trang may mặc (quần áo, đồ lót), đồ nội thất (chăn ga gối đệm, rèm, ghế sofa), lều trại, áo mưa,...
Nguồn Gốc Ra Đời Của Polyester
Polyester là vật liệu tổng hợp nhân tạo ra đời trong phòng thí nghiệm từ những năm đầu của thế kỷ 20. Những nhà khoa học người Mỹ và Anh đã phát hiện và phát triển loại vật liệu này. Dưới đây là một số mốc lịch sử quan tọng góp phần hình thành polyester:
- Năm 1926, nhà khoa học người Mỹ Wallace Carothers đã phát hiện ra rượu và carboxyl acids trộn lẫn với nhau có thể tạo ra được sợi tổng hợp. Tuy nhiên tại thời điểm đó, ông đã phải ngưng việc nghiên cứu về polyester để tập trung vào nylon.
- Năm 1939, một nhóm 3 nhà khoa học người Anh gồm J.R. Whinfield, J.T. Dickson, W.K. Birtwhistle và C.G. Ritchie đã tiếp tục nghiên cứu phát hiện của Carothers.
- Năm 1941, họ đã được cấp bằng sáng chế ra polyetylen terephthalate (PET hay PETE). Đây là cơ sở để hình thành các loại vải Terylene, Dacron, Mylar sau này. Cũng trong năm này, họ đã lần đầu tiên tạo ra được sợi polyester đầu tiên có tên Terylene.
- Năm 1946, tập đoàn DuPont của Mỹ đã mua bản quyền sáng chế của các nhà khoa học người Anh. Họ đã đưa ra một loại sợi polyester khác: Dacron.
- Năm 1951, polyester được giới thiệu ra công chúng như một loại vải kỳ diệu có khả năng chống nước, không bị hao mòn. Đặc biệt với khả năng chống nhăn cao, có thể mặc trong 68 ngày mà vẫn thẳng, không cần là ủi.
- Năm 1958, tập đoàn Eastman Chemical Products, Inc đã sản xuất ra một loại sợi polyester khác có tên Kodel.
- Với những ưu điểm độ bền cao và giá thành rẻ, vải sợi polyester đã rất thịnh hành trong thời điểm đó. Có nhiều nhà máy sản xuất vải polyester xuất hiện. Sự thịnh vượng của loại vải bền rẻ này chỉ kéo dài đến năm 1970.
- Năm 1970, các sản phẩm làm từ vải polyester được cho là chất liệu rẻ tiền và không thoải mái khi mặc. Loại vải này không có khả năng tự phân hủy như vải truyền thống. Lúc này vải polyester không được sử dụng nhiều trong ngành thời trang, may mặc nữa. Tuy nhiên, người ta đã ứng dụng nó trong nhiều lĩnh vực khác như làm chăn, đệm, ô dù, lều cắm trại, áo mưa, balo,…
Với khả năng chống thấm nước, chống nhăn, giá thành rẻ,…nên ngày này người ta vẫn sử dụng vải polyester trong đời sống hàng ngày. Hai dạng chính phổ biến của polyester đó là polythylene terephthalate (PET) và poly-1, 4-cyclohexylene-dimethylene terephthalate (PCDT). Bởi vì ngoài khả năng tồn tại độc lập, loại này còn có khả năng kết hợp với nhiều loại vải khác để tạo ra các sản phẩm phù hợp với nhu cầu người sử dụng. Ví dụ như kết hợp với vải cotton để tạo ra sản phẩm quần áo có khả năng chống nhăn tốt, tạo độ thông thoáng dễ chịu khi mặc.
Đặc Điểm Cấu Tạo Và Tính Chất Sợi Polyester
Phần đặc điểm cấu tạo và tính chất này sẽ giúp bạn hiểu thêm vì sao vải polyseter lại có khả năng chống ẩm, chống nhăn tốt hơn các loại vải truyền thống khác.
1. Đặc Điểm Cấu Tạo Của Sợi Polyester
Polyester được tạo ra nhờ vào phản ứng hóa học của rượu và acid. Khi đó, các phần tử kết hợp với nhau để tạo thành một phân tử có cấu trúc tương đồng. Phân tử được tạo thành này có đặc điểm là kích thước lớn, cấu trúc mạnh và ổn định.
Tính chất vật lý
- Polyester có khối lượng riêng là 1.38gcm3.
- Không hút ẩm do cấu tạo từ các sợi nhựa dẻo.
- Ít nhăn, có độ hồi phục lại trạng thái ban đầu tốt.
- Có độ bền cao.
- Có phát sinh tĩnh điện khi ma sát.
Tính chất hóa học
Sợi polyester bị giảm độ bền khi ở trong thời gianlâu dưới ánh sáng mặt trời và nhiệt độ cao. Ở nhiệt độ thường, sợi xơ tương đối bền bỉ. Nhưng khi ở dưới nhiệt độ 235 độ C, cấu trúc các sợi xơ sẽ bị mất định hướng. Ở nhiệt độ 285 độ C, cấu trúc xơ sẽ hoàn toàn bị phá hủy.
- Sợi xơ polyester có thể chịu được acid ở nồng độ loãng và độ bền giảm khi tiếp xúc với acid nồng độ cao.
- Polyester kém bền trong môi trường bazơ.
- Vải polyester kỵ nước.
- Sợi polyester không bị ảnh hưởng bởi các vi sinh vật như vi khuẩn, nấm mốc,…
2. Ưu Và Nhược Điểm Của Polyester
Mỗi loại vải đều có các ưu điểm và nhược điểm riêng của nó. Ngay cả vải truyền thống có nguồn gốc tự nhiên cũng vậy.Có thể nói vải polyester vẫn tồn tại và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực cuộc sống là vì nó đáp ứng được nhiều nhu cầu của con người. Dưới đây là những ưu điểm và nhược điểm của vải polyester.
Ưu điểm của polyester
- Khả năng chống nhăn tốt
Vải sợi polyester có đặc tính dễ phục hồi trạng thái ban đầu, kết cấu vải chắc chắn. Nhờ đó mà vải thường rất ít khi bị nhăn. Nhờ vậy mà người sử dụng dễ dàng trong việc bảo quản và sử dụng đồ. Điều này khác với nhiều loại vải như vải lanh (line) rất dễ bị nhăn nếu không được bảo quản đúng cách.
- Không bị thấm nước
Sợi polyester thực chất là từ nhựa polyester do đó mà loại vải này không bị thấm hút nước. Với ưu điểm này, người ta đã sử dụng loại vải này để sản xuất lều cắm trại, phông che ô tô, balo, túi ngủ, ô, quần áo mưa,…
- Không bị ẩm mốc
Vì không thấm hút nước nên các vi khuẩn và nấm mốc không thể tồn tại trên vải được. Nhờ đó mà vải sợi polyester không bao giờ bị ẩm mốc.
- Không bị bám bẩn
Cấu tạo của vải polyester là chất nhựa dẻo, có độ cứng tốt. Do vậy mà các chất bẩn rất khó bám được trên bề mặt vải.
- Dễ dàng vệ sinh,làm sạch
Với các ưu điểm không thấm nước, không bị ẩm mốc, nên các sản phẩm làm từ vải polyester rất dễ dàng trong việc vệ sinh.
- Đa dạng về màu sắc
Vải polyester có khả năng lên màu tốt, nhuộm được đa dạng màu sắc. Do đó mà loại vải này có bảng màu sắc phong phú, phù hợp với nhiều sở thích và nhu cầu sử dụng. Đặc tính này rất phù hợp với ngành thời trang.
- Có khả năng chống cháy tốt
Trong quá trình sản xuất, người ta có cho thêm chất hóa học có khả năng chống cháy. Do vậy mà vải polyester có khả năng chống cháy tốt hơn các loại vải tự nhiên.
- Giá thành rẻ
Vải polyester được làm từ các nguyên liệu có giá thành phải chăng, sản xuất công nghiệp với thời gian nhanh và tiết kiệm chi phí. Nhờ đó là giá thành loại vải này rẻ hơn rất nhiều so với các loại vải truyền thống làm từ nguyên liệu thiên nhiên như lụa tơ tằm, vải lanh,…
Nhược điểm polyester
Ưu điểm không thấm nước cũng vô tình khiến polyester có thêm nhược điểm là quần áo may từ vải polyester mặc khá nóng và bí vì không thấm hút được mồ hôi.
Ngoài ra, do cấu trúc vải chắc chắn khiến cho vải có độ mềm mại thấp, khá cứng. Đó là lý do mà ngày này người ta đã kết hợp với các loại vải tự nhiên để kết hợp ưu nhược điểm của từng loại, tạo ra các sản phẩm có chất lượng cao, mang tới sự thoải mái và dễ chịu cho người dùng.
3. So Sánh Vải Sợi Polyester Và Vải Truyền Thống
Tuy ra đời muộn hơn các loại vải truyền thống, nhưng vải polyester vẫn giữ được một chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Loại vải tổng hợp này từng được coi là rẻ tiền, không sang trọng. Tuy nhiên nó sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội hơn vải tự nhiên. Điển hình là: không thấm nước, không bị ẩm mốc. Nhờ đó mà các sản phẩm làm bằng vải polyester giữ được vẻ bền đẹp lâu hơn vải truyền thống.
Vải polyetser không bị nhăn, không bám bẩn và rất dễ vệ sinh. Trong khi vải truyền thống lại dễ bị nhăn, kết cấu mỏng hơn nên dễ thấm nước, bám bụi và khó làm sạch.
Các loại vải truyền thống có nguồn gốc tự nhiên có thể tự phân hủy sinh học còn hầu hết các vải tổng hợp polyeter thì không. Nhiều nhà bảo vệ môi trường đã kêu gọi sử dụng các sản phẩm từ tự nhiên thay cho sản phẩm từ chất liệu tổng hợp để bảo vệ môi trường.
4. Polyester Có Tốt Không?
Câu trả lời cho câu hỏi “Polyester có tốt không?” phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng của từng cá nhân. Nếu bạn là một người thích sử dụng các sản phẩm không thấm nước, không bị nhăn, dễ làm sạch,…thì polyester là một chất liệu tốt và phù hợp cho bạn. Nhưng nếu bạn muốn sử dụng một sản phẩm thoáng mát, không bị bí mồ hôi, hay có độ mềm mại nhẹ dịu cho da, thì polyester không phù hợp với bạn.
Tuy nhiên, xét về yếu tố khách quan thì với các ưu điểm kể trên, polyester là một loại vải tương đối tốt. Đó là lý do mà vải sợi polyester được sử dụng phổ biến rộng rãi trong đời sống hằng ngày ở nhiều nước trên thế giới.
Những Ứng Dụng Của Polyester Trong Đời Sống
Sở hữu nhiều ưu điểm phù hợp nhu cầu sử dụng của đời sống hiện đại, nên vải sợi polyester được sử dụng phổ biến và rộng rãi. Dưới đây là một số ứng dụng tiêu biểu.
1. Trong Nội Thất
Một ví dụ điển hình của polyester trong nội thất đó là một vật liệu được sử dụng để làm simili (vải giả da) xuất hiện nhiều trong các vật dụng nội thất như ghế sofa, giường,...
Chăn ga gối đệm làm từ vải polyester hoặc vải kết hợp giữa polyester với vải cotton cũng rất phổ biến trong đời sống hiện nay. Các sản phẩm từ vải polyester có ưu điểm là dễ dàng làm sạch, có giá thành phải chăng và có nhiều màu sắc và họa tiết đa dạng.
2. Thời Trang
Thời trang là một lĩnh vực sử dụng nhiều đến vải polyester. Mặc dù quần áo vải polyester được đánh giá thấp hơn so với vải truyền thống về độ mềm mại, thấm hút mồ hôi. Tuy nhiên, nhu cầu sử dụng quần áo làm từ vải polyester vẫn rất cao vì nó đa dạng màu sắc, giá thành rẻ, không bị nhăn và dễ dàng làm sạch.
Vải polyester đặc biệt được sử dụng nhiều để làm quần áo thể thao. Bởi vì quần áo từ vải polyester khả năng trọng lượng nhẹ do không thấm mồ hôi. Nhờ vậy mà các vận động viên cảm thấy dễ dàng hơn trong việc di chuyển.
Hotline : 