Bào gỗ cầm tay là một dụng cụ không thể thiếu đối với người thợ mộc. Bằng cách cạo bỏ các lớp mỏng (phôi hoặc mảnh vụn) người thợ mộc sẽ dễ dàng làm mịn hoặc tao ra phôi gỗ theo kích thước mong muốn
Máy Bào Hoạt Động Như Thế Nào?
Mặt bào cầm tay hoạt động bằng cách cạo bỏ các lớp mỏng (dăm hoặc vụn) khi nó được đẩy dọc theo hoặc qua một miếng gỗ. Điều này làm giảm gỗ đến kích thước cần thiết, làm phẳng nó, tạo ra lớp hoàn thiện mịn trên bề mặt hoặc cắt một phần lõm có thể được sử dụng trong quá trình tạo mối nối (ghép các mảnh gỗ lại với nhau).
Tránh Làm Nứt Gỗ
- Khi lưỡi của máy bào gỗ cắt qua một miếng gỗ, vỏ gỗ bào phải được uốn cong và thả lỏng khi nó trượt lên qua họng của máy bào, nếu không vỏ gỗ bào có thể hoạt động như một loại đòn bẩy làm tách hoặc rách gỗ.
- Họng là khu vực phía trên miệng và phía trước nắp đòn bẩy hoặc trong trường hợp hầu hết các mặt phẳng bằng gỗ được xem như là cái nêm. Nếu vết cắt sâu, lực cần thiết để cạo có thể lớn hơn lực cần thiết để tách các thớ gỗ.Nếu trường hợp này xảy ra, kết quả là phần trước lưỡi dao bị tách ra.
- Tuy nhiên, nếu cạo mỏng, nó sẽ phép lưỡi dao di chuyển về phía trước mà rất ít hoặc không làm gãy lưỡi. Kết quả là một vết cắt mượt mà hơn. Nếu thớ gỗ không song song chính xác với bề mặt, vỏ gỗ bào phải được định vị với các thớ dốc lên theo hướng chuyển động của mặt phẳng.Điều này đảm bảo rằng bất kỳ nguy cơ tạo ra vết nứt nào có thể xảy ra, sẽ được loại bỏ dưới dạng bào.
- Mặt khác, khi cắt với thớ dốc lên về phía lưỡi cắt của máy bào, sẽ khiến vết tách xâm nhập vào bề mặt bạn đang cố gắng tạo ra. Cạo mạnh hơn sẽ có nhiều khả năng làm rộng vết chẻ hơn. Khi máy báo đột ngột sẽ tạo ra một phần gỗ có bề mặt thô ráp, hãy nhớ rằng thớ gỗ có thể thay đổi hướng khá thường xuyên dọc theo chiều dài của vỏ gỗ bào.
- Thân máy bào giúp tránh các vấn đề này theo hai cách. Cũng như ngăn không cho lưỡi dao đi quá sâu vào phần gỗ đang bào và phần đế phía trước lưỡi ép xuống gỗ sẽ có xu hướng hạn chế sự tách ra.
- Lưỡi cắt của lưỡi càng gần với phần đế (nghĩa là miệng của mặt phẳng càng hẹp) thì càng có hiệu quả trong việc tránh bị tách, nhưng phải cạo càng mỏng nếu không sẽ gây ra hiện tượng ket lưỡi của máy bào.
- Có một phương tiện để điều chỉnh độ mở miệng, hoặc vị trí của lưỡi dao liên quan đến mép trước của miệng, trên hầu hết các mặt phẳng kim loại và một số mặt phẳng gỗ, để cung cấp thiết lập hiệu quả nhất cho công việc cụ thể. Cần có miệng rộng khi bào gỗ để có kích thước nhanh chóng, nhưng miệng hẹp là tốt nhất để bào gỗ mịn, khi bào rộng thì rất mịn.
Phần Bẻ Cong Vỏ Gỗ Bào
Một cải tiến đã được khẳng định trong hiệu suất của máy bào đã được giới thiệu vào đầu thế kỷ 18 với việc phát hiện ra phần bẻ vỏ gỗ bào. Việc cạo lên bề mặt của một chiếc máy bào đơn lẻ (một lưỡi dao không có bộ phận bẻ vỏ gỗ bào) sẽ tạo ra đòn bẩy, gây ra việc bắt đầu tách ở phía trước lưỡi cắt. Với sự trợ giúp của phần bẻ cong vỏ gỗ bào, được điều chỉnh tốt và được thiết lập tinh vi có thể đối phó với các loại bề mặt gỗ gồ ghề.
Khe Hở
Với bàn ủi vát góc, góc giữa phần vát ở mặt sau của bàn ủi và bề mặt gỗ hay khe hở.Phần khe hở này giúp làm sạch bề mặt mới cắt. Với bàn ủi vát góc,phần khe hở là góc giữa mặt sau của lưỡi cắt và bề mặt gỗ. Lực đẩy khi máy bào di chuyển về phía trước làm biến dạng nhẹ miếng gỗ, cho đến khi nó chuyển sang hành động cắt. Một phần của sự biến dạng này là sự nén xuống.Khi lưỡi dao di chuyển, phần gỗ mới cắt sẽ quay trở lại và có thể nâng lưỡi máy bào lên nếu không đạt đủ góc khe hở.
Góc Nhọn
Góc nhọn của lưỡi cắt vát là góc giữa mặt trước của lưỡi dao và góc xiên ở mặt sau của nó.
Chiều Nghiêng
Chiều nghiêng là tổng của góc nhọn và góc khe hở.
Ví dụ, khi một máy bào có lưỡi vát xuống được mô tả là có “lưỡi” bằng sắt của nó ở góc 45 độ, thì đây là một tham chiếu đến chiều nghiêng.
Các góc và chiều nghiêng có liên quan đến loại công việc bạn muốn thực hiện với một mặt phẳng. Ví dụ, tốt nhất là sử dụng lưỡi có góc thấp hơn để bào thớ gỗ cuối, trong khi sử dụng mặt phẳng làm mịn để có lớp hoàn thiện hoàn hảo thì cần lưỡi có góc lớn hơn.
Khi bào dọc thớ, độ sâu thấp hơn dễ gây ra hiện tượng tách gỗ hơn so với góc cao hơn. Ngược lại, khi bào thớ cuối, góc lớn sẽ làm cho việc cắt các thớ gỗ theo bên trở nên khó khăn hơn, trong khi hành động cắt ở góc thấp hơn sẽ trở nên dễ dàng hơn.
Các Loại Máy Bào Chế Biến Gỗ Khác Nhau Là Gì?
Nói chung, có bốn loại mặt phẳng gia công gỗ khác nhau, với kim loại và gỗ tương đương của mỗi loại. Đó là:
- Máy bào thô
- Máy bào mặt
- Máy bào Nhật Bản
- Máy bào chuyên dụng
Máy Bào Thô
Bào thô được sử dụng để loại bỏ nhanh phần thừa (giảm kích thước của ván hoặc các mảnh gỗ). Chúng tương đối ngắn, hẹp và thường có lưỡi dày để tránh bị uốn cong dưới áp lực. Một số thợ làm đồ gỗ coi bào thô là một loại máy bào để bàn. Tuy nhiên, thiết kế của nó khác với máy bào mặt ở một số điểm và những đường cắt khoét sâu, khoét sâu mà nó tạo ra khiến nó được xem là một công cụ “hung hăng”, trái ngược với cách tiếp cận nhịp nhàng, duyên dáng hơn liên quan đến máy bào mặt.
Cũng bao gồm 4 loại:
- Máy bào thô
- Máy bào phần đầu
- Máy bào phần sau
- Máy bào tường
Tương ứng, chúng là để giảm (cắt theo kích thước), làm thẳng ban đầu, làm thẳng cuối cùng và làm mịn gỗ. Chúng được gọi là máy bào để bàn vì chúng thường được sử dụng nhất tại bàn chế biến gỗ. Các mặt phẳng dài hơn thường được sử dụng để làm thẳng gỗ; những cái ngắn hơn thường được sử dụng để làm mịn.
Bào Ngắn Cầm Tay (Bào Mặt)
Bào ngắn cầm tay nhỏ hơn hầu hết các máy bay khác vì chúng được thiết kế để cầm bằng một tay. Chúng có thể được sử dụng trong nhiều trường hợp không thuận tiện khi đặt gỗ chưa thành phẩm ở một một cặp hoặc trên bàn làm việc. Thay vào đó, bào ngắn cầm tay có thể được cầm bằng tay không thuận trong khi bào. Hai trong số các ứng dụng chính của bào ngắn cầm tay là bào thớ gỗ cuối và vát mép gỗ.
Vát mép là việc bào góc của một chiều dài gỗ để tạo ra một góc vát, thường là một góc 45 độ. Nó có thể được thực hiện để trang trí hoặc để đảm bảo an toàn.
Máy Bào Cầm Tay Chế Biến Gỗ Chuyên Dụng
Có một số loại máy bay chuyên dụng khác nhau, để cắt và làm mịn các phần rãnh, đường cong và các hình dạng trang trí đặc biệt hoặc gờ. Máy bào cầm tay chuyên dụng cũng có có các phiên bản kim loại và gỗ của mỗi loại.
Các hình dạng được tạo hoặc cắt bằng một số mặt phẳng chuyên dụng là để tạo mối nối – ghép hai miếng gỗ lại với nhau bằng cách chèn một phần của miếng gỗ này vào phần lõm đã được cắt thành phần khác.
Các mặt phẳng chuyên dụng khác dùng để cắt và làm mịn các đường cong – ví dụ như khi chế tạo các nhạc cụ. Những chiếc máy bào chuyên dụng nhỏ được sử dụng để tạo hình thân của một cây đàn vĩ cầm.
Máy Bào Truyền Thống Của Nhật Bản
Có đầy đủ các loại máy bay cầm tay bằng gỗ của Nhật Bản có thể thực hiện tất cả các nhiệm vụ của các máy bay tương đương của chúng từ thế giới phương Tây. Máy bào Nhật Bản khác với hầu hết các máy bay phương Tây ở một khía cạnh chính: chúng cắt theo hành trình kéo chứ không phải là hành trình đẩy. Chúng thường được làm hoàn toàn bằng gỗ ngoại trừ lưỡi dao hoặc lưỡi.
Lưỡi của chúng được gắn gần phần đế sau của máy bào hơn, giống như hầu hết các máy bay khác, để người thợ làm đồ gỗ có thể nắm phần trước của cơ thể bằng tay thuận, tay kia ôm lấy lưỡi và gót chân. Ngoài điều này, và thân hình hơi phẳng hơn, máy bào Nhật Bản có thể bị nhầm với máy bào gỗ truyền thống từ bất kỳ đâu, kể cả Vương quốc Anh.
Nguyên vật liệu: Một cách khác để phân loại máy bào là theo chất liệu chúng được làm từ gỗ, kim loại hoặc kết hợp cả hai.
Bào Kim Loại
Máy bào kim loại được làm hoàn toàn bằng kim loại, ngoại trừ tay cầm, thường được làm bằng gỗ cứng.
Máy Bào Gỗ
Máy bào gỗ thường được làm hoàn toàn bằng gỗ ngoại trừ lưỡi của chúng, nhưng trong một số trường hợp, chúng có kẹp kim loại để giữ lưỡi dao và các cơ cấu kim loại để điều chỉnh lưỡi dao.
Máy Bào Chuyển Tiếp
Máy bào chuyển tiếp là kết hợp giữa máy bay gỗ và máy bay kim loại tiên tiến. Máy bay chuyển tiếp có thân bằng gỗ với bộ đúc kim loại bên trong, và thường là các bộ phận kim loại để giữ và điều chỉnh lưỡi dao.
Máy Bào Infill
Máy bào Infill có thân kim loại chứa đầy gỗ cứng dày đặc trên đó đặt lưỡi kim loại và từ đó các tay cầm được hình thành. Chúng là điển hình của sản xuất Anh hoặc Scotland và được đánh giá cao về khả năng làm mịn các loại gỗ có vân khó khi được thiết kế rất mịn.
Ngày nay, máy bào kim loại là loại máy bay được bán và sử dụng phổ biến nhất. Tuy nhiên, máy bào gỗ vẫn được sản xuất và phổ biến khá rộng rãi. Máy bào chuyển tiếp và máy bào Infill hiện nay chủ yếu là vật phẩm của các nhà sưu tập, mặc dù một số người đam mê vẫn đang sử dụng chúng. Một số nhà sản xuất chuyên nghiệp vẫn làm chúng, và một số thợ làm đồ gỗ chuyên dụng cũng rất ưu chuộng.
