Contactor (khởi động từ) là một thiết bị điện có chức năng đóng ngắt mạch điện, bảo vệ an toàn cho hệ thống điện đang được sử dụng rộng rãi ngày nay. Bài viết này sẽ giúp bạn cách thức đấu nối khởi động từ 3 pha.
Tổng quan và cấu tạo của Contactor (khởi động từ)
Khởi động từ (Contactor) là một công tắc điện giữ vai trò thực hiện hoặc ngắt kết nối giữa nguồn điện và thiết bị tải. Contactor được điều khiển bằng điện và thường được cấp điện ở mức thấp hơn nhiều so với công tắc chuyển mạch. Contactor ngày càng được sử dụng phổ biến và rộng rãi, đjăc biệt đóng vai trò chính yếu trong các ngành công nghiệp. Nhờ có Contactor mà chúng ta có thể điều khiển dễ dàng các thiết bị động cơ, hệ thống chiếu sáng,… chỉ với 1 nút nhấn có thể thực hiện chế độ tự động hoặc điều khiển từ xa.
Cấu tạo của Khởi động từ
Để Khởi động từ (Contactor) được cấu thành với 3 bộ phận chính quan trọng luôn bổ trợ cho nhau đó là: nam châm điện, hệ thống dập hồ quang và hệ thống tiếp điểm.
Nam châm điện
Đây là thành phần chính yếu nhất của contactor. Bộ phận này thúc đẩy để đóng các tiếp điểm được cung cấp bởi cuộn dây hoặc nam châm điện của contactor. Gồm 3 bộ phận chính:
- 1 cuộn dây tạo lực hút cho nam châm
- 1 lõi sắt
- 1 lò xo có để thực hiện chức năng kéo đẩy giúp nam châm quay về vị trí cố định ban đầu
Hệ thống dập hồ quang
Khi contactor tiến hành quá trình chuyển mạch, hệ thống dập hồ quang giúp các tiếp điểm hạn chế tối đa sự bào mòn hoặc khả năng gây cháy.
Hệ thống tiếp điểm
Hệ thống này giữ vai trò truyền tin giữa bộ phận lõi từ di động và bộ phận liên động. Hệ thống tiếp điểm gồm 2 phần chính:
- Tiếp điểm chính: khi contactor được cấp nguồn vào mạch từ của khởi động từ, tiếp điểm chính sẽ được đóng lại. Đặc biệt tiếp điểm này có thể cho những dòng điện với số vol cực lớn đi qua.
Tiếp điểm phụ: Ngược lại với tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ chỉ cho phép những dòng điện nhỏ hơn 5A đi qua nó. Tiếp điểm phụ gồm 2 loại là tiếp điểm thường mở và tiếp điểm thường đóng
Cơ chế hoạt động của Khởi động từ
Khi dòng điện chạy qua nam châm điện, một từ trường được tạo ra, từ trường này thu hút lõi chuyển động của công tắc tơ. Ban đầu cuộn nam châm điện hút nhiều dòng điện hơn, cho đến khi độ tự cảm của nó tăng khi lõi kim loại đi vào cuộn dây. Tiếp điểm chuyển động được đẩy bởi lõi chuyển động. Lực được phát triển bởi nam châm điện giữ các tiếp điểm chuyển động và cố định với nhau. Khi cuộn dây công tắc tơ bị khử năng lượng, trọng lực hoặc lò xo sẽ đưa lõi nam châm điện trở lại vị trí ban đầu và mở các tiếp điểm.
Đối với contactor được cấp điện bằng dòng điện xoay chiều, một phần nhỏ của lõi được bao quanh bằng cuộn dây che nắng, điều này làm chậm từ thông trong lõi một chút. Tác dụng là để làm trung bình lực kéo xoay chiều của từ trường và do đó ngăn lõi bị ù ở tần số hai lần dòng.
Bởi vì phóng điện hồ quang và thiệt hại do hậu quả xảy ra ngay khi các tiếp điểm đang mở hoặc đóng, các công tắc tơ được thiết kế để mở và đóng rất nhanh; thường có một cơ chế điểm giới hạn bên trong để đảm bảo hành động nhanh chóng.
Ưu điểm của Khởi động từ 3 pha
Động cơ ba pha hiệu quả hơn động cơ một pha và thường được tìm thấy trong các ứng dụng yêu cầu hơn 7,5 mã lực. Mặc dù Bộ luật điện quốc gia không quy định màu sắc dây dẫn cụ thể cho dòng điện ba pha, người ta thường sử dụng dây màu đen, đỏ và xanh lam để xác định các đường L1, L2 và L3 tương ứng. Chu kỳ điện áp của mỗi đường dây trễ hơn đường trước đó 120 độ – L2 đạt điện áp cực đại sau L1, và L3 đạt điện áp cực đại sau L2.
Hướng dẫn cách đấu nối khởi động từ 3 pha
Đấu nối khởi động từ 3 pha
Hình bên dưới mô tả chi tiết cách đấu khởi động từ ba pha quen thuộc trong điện dân dụng để điều khiển máy bơm nước.
- Ở bộ phận động lực của contactor gồm 2 tiếp điểm vào được nối trực tiếp với nguồn điện. song song đó hai tiếp điểm ra được nối với động cơ. Người dùng sẽ điều chỉnh thời gian hợp lý theo khung giờ nhất định tại bộ timer thời gian, bộ timer này được đấu nối tiếp với cuộn hút của khởi động từ.
- Chu trình hoạt động của Contactor: sau khi bộ timer đóng, mạch sẽ lập tức cấp điện cho cuộn hút. Contactor điện sẽ được cấp vào máy bơm giúp máy bơm bắt đầu hoạt động trong khoảng thời gian đã được định sẵn, sau khi thực hiện xong bắt đầu nhả ra và kết thúc chu trình.
Trong khâu vận hành luôn được đam bảo an toàn cũng như vấn đề ghép nối được diễn ra thuận lợi vì dòng điện trong mạch điều khiển tín hiệu nhỏ hơn đáng kể so với mạch động lực
Cách đấu khởi động từ 3 pha
Những điều cần lưu ý trong lắp ghép khởi động từ 3 pha
Hãy lưu ý những tips dưới đây để quá trình lắp ghép và sử dụng khởi động từ 3 pha được hiệu quả hơn:
- Cần biết cách phân biệt và cách li rõ ràng giữa mạch điều khiển và mạch động lực để không gây khó khăn trong việc sửa chữa về sau.
- Chú ý các đầu Cos kết nối đảm bảo chắc chắn, an toàn, thẩm mỹ.
- Khi lựa chọn Contactor chú ý tìm những loại phù hợp với công xuất của tải. Điều này giúp tránh lãng phí trong khâu lựa chọn thiết bị điện. Bạn có thể tham khảo và chọn mua những sản phẩm Contactor đáng tin cậy tại EI Industrial để yên tâm về chất lượng nhé.
- Để thuận tiện cho quá trình sửa chửa, bảo dưỡng về sau, bạn nên bỏ túi cho mình một bản sơ đồ nguyên lý và lắp ráp.
Sơ đồ và cách đi dây của mạch điện
