Để bảo vệ gia đình bạn tránh khỏi những sự cố cháy nổ gây ra do những thiết bị điện, việc lắp đặt một bộ ngắt mạch an toàn là vô cùng cấp thiết. Thiết bị này sẽ giúp bạn chống rò rỉ điện, ngắt dòng điện kịp thời để ngăn chặn sự cố giật điện. Cùng xem qua bài viết này để hiểu hơn về Bộ ngắt mạch an toàn nhé!
Giới thiệu chung
Bộ ngắt mạch an toàn là gi?
Bộ ngắt mạch an toàn là một thiết bị đóng cắt làm ngắt dòng điện bất thường hoặc sự cố. Nó là một thiết bị cơ khí hữu ích giúp làm nhiễu loạn dòng điện mang cường độ lớn (nguy cơ xảy ra sự cố cao) đồng thời nó thực hiện chức năng của một công tắc.Bộ ngắt mạch được thiết kế chủ yếu đóng hoặc mở mạch điện sau khi rơle bảo vệ phát hiện lỗi, do đó hệ thống điện được bảo vệ an toàn.
Bộ ngắt mạch an toàn (circuit breaker)
Cấu tạo của bộ ngắt mạch
Để cấu thành nên bộ ngắt mạch, gồm có 5 thành phần chính:
- Khung – Bảo vệ các bộ phận bên trong của bộ ngắt mạch khỏi các vật liệu bên ngoài
- Cơ chế vận hành – Cung cấp phương tiện đóng mở cầu dao
- Tiếp điểm – bộ phận này cho phép dòng điện chạy qua bộ ngắt mạch khi đóng lại.
- Bình chữa cháy hồ quang – dập tắt hồ quang khi cầu dao ngắt sự cố.
- Trip Unit – Mở cơ chế hoạt động trong trường hợp quá tải kéo dài hoặc ngắn mạch.
Thành phần cấu tạo chính của bộ ngắt mạch
Cơ chế hoạt động của bộ ngắt mạch an toàn
Cầu dao về cơ bản bao gồm các tiếp điểm cố định và di chuyển, được gọi là điện cực.Trong điều kiện hoạt động bình thường, các tiếp điểm này vẫn luôn đóng và sẽ không tự động mở ra cho đến khi và trừ khi hệ thống có xuất hiện lỗi – sự cố. Khi lỗi xảy ra trên bất kỳ phần nào của hệ thống, các cuộn dây của bộ ngắt mạch sẽ được cung cấp năng lượng và các tiếp điểm chuyển động bị kéo ra bởi một số cơ chế, do đó mở mạch.
Khi các tiếp điểm của máy cắt bị tách rời trong điều kiện sự cố, giữa chúng sẽ xuất hiện hồ quang. Do đó, dòng điện có thể tiếp tục cho đến khi quá trình phóng điện chấm dứt. Việc tạo ra hồ quang không chỉ làm chậm quá trình ngắt dòng điện mà nó còn tạo ra nhiệt lượng rất lớn có thể gây hư hỏng cho hệ thống hoặc cho chính bộ ngắt mạch. Máy cắt là để dập tắt hồ quang trong thời gian ngắn nhất có thể để nhiệt sinh ra không đạt giá trị nguy hiểm, đây là nguyên lý làm việc cơ bản của máy cắt.
Bộ ngắt mạch an toàn
Bộ ngắt mạch gồm những loại chính nào?
Với những cơ chế và chức năng riêng biệt, bộ ngắt mạch an toàn được chia làm 5 loại chính sau đây:
Bộ ngắt mạch vỏ đúc (MCCB)
Bộ ngắt mạch vỏ đúc được sử dụng chủ yếu trong các mạch điện áp thấp. Trong mô hình này, tất cả các bộ phận mang dòng điện, cơ cấu và thiết bị chuyển mạch, được nhúng bên trong hộp đúc hoặc hộp ngắt mạch làm bằng vật liệu cách điện.
Bộ ngắt mạch chân không (VCB)
Trong loại VCB này, sự gián đoạn của dòng điện được xảy ra trong một cấu trúc được làm bằng gốm, có tên gọi là “vỉ chân không”. Vỉ này có cấu tạo đặc biệt được cách nhiệt hoàn toàn và cho phép tỷ lệ chân không cao bên trong.
Điểm vượt trội của VCB so với những loại khác là nó giúp giảm đáng kể rủi ro cháy nổ và ít bảo trì hơn.
Máy cắt không khí (ACB)
Bộ ngắt mạch khí có một bộ phận chứa khí nén bên trong. Sau đó lượng không khí này được giải phóng nhờ vào một vòi phun và tạo ra một luồng không khí với tốc độ cao. Không khí này được dùng để dập tắt hồ quang.
Ưu điểm chính của chúng là kích thước c nhỏ, thời gian đáp ứng tốc độ cao, ít cần bảo trì và giảm đáng kể nguy cơ hỏa hoạn.
Bộ ngắt mạch dầu (OCB)
OCB là xem là loại cầu dao lâu đời nhất, OCB dùng dầu để làm phương tiện cách điện giúp dập tắt hồ quang.
Ưu điểm chính của nó là không yêu cầu các thiết bị đặc biệt để kiểm soát hồ quang điện, ngoài thực tế là dầu cung cấp cách điện giữa các tiếp điểm sau khi hồ quang đã dập tắt.
Bộ ngắt mạch Sulfur Hexafluoride (SF6CB)
Đặc điểm chính của SF6CB là chúng sử dụng khí lưu huỳnh hexafluoride (SF6) trong hoạt động của chúng. Khí này có đặc tính cách điện tuyệt vời giúp SF6CB hoạt động rất hiệu quả.
Hơn nữa, SF6 có đặc tính liên kết lại nhanh chóng sau khi dập tắt hồ quang, là một phương tiện làm mát hiệu quả hơn nhiều so với không khí. Do những đặc tính này, SF6CB là thiết bị rất hiệu quả trong các hệ thống điện áp trung bình và cao áp, vì khí được sử dụng có đặc tính điện môi tuyệt vời, cũng như không bắt lửa.
Xem thêm: Công Tắc Hành Trình Và Vai Trò Quan Trọng Đối Với Các Ngành Công Nghiệp
Những điều cần lưu ý về an toàn điện khi dùng bộ ngắt mạch
Điều quan trọng cần nhớ là khi làm việc với điện, luôn có nguy cơ xảy ra tai nạn do điện giật, trong những trường hợp nhất định có thể gây tử vong. Hãy bỏ túi cho mình những biện pháp bảo mật an toàn sau đây khi sử dụng mộ ngắt mạch:
Kiểm tra hoạt động của các thiết bị điện trong nhà hoặc CB kinh doanh của bạn ít nhất một lần một tháng. Đối với điều này, bộ ngắt mạch có nút kiểm tra, bất kể nhãn hiệu hoặc xuất xứ của nó. Nếu bạn thử nhấn nút nhưng lại không kích hoạt cần gạt, thì đích thị nó đã bị hỏng.
Không bao giờ sử dụng thiết bị điện bằng chân trần hoặc sử dụng công tắc khi tay hoặc chân ướt.
Sử dụng bộ ngắt mạch an toàn
Khi bạn phát hiện thiết bị của mình bị hư và bắt đầu sửa chữa, hãy chắc chắn rằng bạn đã ngắt hết nguồn điện tại bảng điều khiển trong quá trình sửa. Đặc biệt đừng quên sử dụng các dụng cụ làm từ một số loại vật liệu cách điện để đảm bảo an toàn nhé.
Đối với những hệ thống điện lắp đặt đã có tuổi đời nhất định, nên để một thợ điện chuyên nghiệp tiến hành sửa đổi và bảo dưỡng để ngăn ngừa những tai nạn trong tương lai.
Khi đã mua bộ ngắt mạch về, bạn muốn tự tay mình thực hiện thao tác lắp đặt, trước tiên đừng quên cắt hết các dòng điện tại cầu dao, đồng thời kiểm tra lại các mạch của điện áp trong mạch trước khi lắp ráp.
Không bao giờ cố sử dụng những loại cáp đã bị hư hỏng nặng, vì chỉ cần làm hỏng một sợi cáp nhỏ nhất cũng có thể gây ra tai nạn do điện giật hoặc thậm chí là hỏa hoạn, vì vậy cần thay cáp mới càng sớm càng tốt.
Tổng kết
Sau bài viết này bạn đã biết thêm về cấu tạo, hoạt động của bộ ngắt mạch. Ngoài tầm quan trọng của chúng đối với việc bảo vệ hệ thống điện, quan trọng hơn hết là bạn biết cách chọn loại cầu dao thích hợp nhất theo nhu cầu của bạn. Đặc biệt hãy luôn ghi nhớ những lưu ý quan trọng để bảo vệ an toàn cho hệ thống điện cũng như cho chính bạn trong quá trình lắp đặt nhé!
Xem thêm: Cách Lựa Chọn Đầu Cos Điện Phù Hợp
